Liệt nửa người là gì?
Liệt nửa người là liệt mặt, liệt chân tay và thân mình cùng một bên. Tổn thương não bên nào sẽ gây liệt nửa người bên đối diện, có nghĩa là nếu tổn thương nửa não bên phải bệnh nhân sẽ bị liệt nửa người bên trái, nều tổn thương nửa não bên trái bệnh nhân sẽ bị liệt nửa người bên phải. Ngoài bị liệt về vận động, bệnh nhân cũng có thể bị giảm hoặc mất cảm giác, giảm khả năng nghe, giảm khả năng nhìn ở bên nửa người bị liệt. Cùng với liệt nửa người bệnh nhân có thể bị nói ngọng hoặc không nói được nếu liệt nửa người bên phải, hoặc rối loạn cảm xúc cười khóc vô cớ, hay quên nếu liệt nửa người bên trái.
Nếu không được châm cứu tập luyện phục hồi chức năng sớm và đúng cách, những co cứng của tay, chân và thân mình sẽ trở nên nặng hơn, từ co cứng trở thành co rút, người bệnh có thể mất khả năng vận động. Bệnh nhân trở thành tàn tật phụ thuộc hoàn toàn vào người khác. Nếu được châm cứu, tập luyện và phục hồi chức năng sớm bệnh nhân bệnh nhân có thể phục hồi vận động được.
Bệnh nhân liệt nửa người không có thuốc điều trị dứt điểm. Các phương pháp hay được sử dụng hiện nay là phục hồi chức năng bằng vật lý trị liệu, châm cứu,…
Cách điều trị liệt nửa người bằng châm cứu, tập luyện và phục hồi chức năng sớm giúp bệnh nhân có thể phục hồi vận động để thực hiện được nhiều hoạt động chức năng trong tự chăm sóc bản thân như ăn uống, tắm rửa, vệ sinh cá nhân… tham gia một số hoạt động của gia đình và cộng đồng để tái hòa nhập trở lại với cuộc sống của gia đình và cộng đồng.
Kết hợp vật lý trị liệu và châm cứu chữa liệt nửa người
Việc điều trị phục hồi bằng các phương pháp vật lý trị liệu phục hồi chức năng sau các cơn tai biến mạch máu não thường được quan tâm lên hàng đầu. Tập vật lý trị liệu giúp người bệnh hồi phục chức năng vận động, duy trì lực của cơ và lưu thông máu huyết.Thực hành vật lý trị liệu giúp các cơ tay, chân bị liệt không bị teo; đồng thời đảm bảo chức năng các dây thần kinh ở tay, chân bị liệt. Một cách dễ hiểu, thực hành vật lý trị liệu nhằm “bảo quản” cơ và dây thần kinh ở tay, chân bị liệt. Bệnh nhân cần tập bên bị liệt, đồng thời được khuyến khích tập bên còn khỏe duy trì lực cơ. Nếu không duy trì vận động, bệnh nhân sẽ dễ bị cứng khớp.
Tập vật lý trị liệu giúp người bệnh hồi phục chức năng vận động
Tập vật lý trị liệu ban đầu thường bắt đầu với những bài tập nhẹ nhàng để bệnh nhân thích nghi với quá trình vận động cũng như không tạo áp lực quá mức cho bệnh nhân. Sau đó mới tăng dần thời gian và cường độ tập luyện.
Châm cứu là phương pháp kích thích vào các huyệt thích hợp để kích hoạt khả năng vận động của bệnh nhân cũng như giúp hồi phục hoạt động của não bộ.
Trong quá trình điều trị, châm cứu và vật lý trị liệu phải tiến hành song song, vì khi não bộ hồi phục khả năng điều khiển nhờ châm cứu mà cơ và dây thần kinh ở tay, chân liệt không được hoạt động thì sẽ không đạt hiệu quả, ngược lại cũng tương tự.
Qúa trình phục hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ liệt, sức khỏe người bệnh, ở những người trẻ thì tiến trình hồi phục sẽ nhanh hơn so với những bệnh nhân lớn tuổi.
Các phương pháp châm cứu điều trị liệt nửa người nên được thực hiện bởi các chuyên gia, ở các trung tâm có uy tín, không thể tự điều trị. Cũng cần lưu ý quá trình điều trị là lâu dài và cần phải kết hợp với nhiều yếu tố khác như ăn uống, vệ sinh, tâm lý thì mới đạt hiệu quả tốt nhất.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não – NXB Y học (2008)
